Ideahs

Poxecto Goldencities

A España do século XVII nas vistas do arquitecto florentino Pier Maria Baldi

  • Título: La España del siglo XVII en las vistas del arquitecto florentino Pier Maria Baldi.
  • IP: Miguel Taín Guzmán.
  • Membros do equipo de investigación: Maria Garganté Llanes, de la Universidad Autónoma de Barcelona; Francisco Javier Novo Sánchez, de la Universidad de Málaga; Miguel Taín Guzmán, de la Universidad de Santiago de Compostela; y Paula Pita Galán, de la Universidad de Granada.
  • Duración: 01/09/2024 – 31/12/2027
  • Código: PID2023-147647NB-I00
  • Organismo financiador: Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades / AEI / FEDER
  • Tipo: Concorrencia competitiva
  • Convocatoria: Proyectos de Generación del Conocimiento 2023
  • Programa: Plan Estatal de Investigación Científica, Técnica y de Innovación 2021-2023
  • Subprograma: Generación del Conocimiento
  • Máis información: Goldencities

O proxecto proposto consiste no estudo das 86 vistas urbanas realizadas polo arquitecto florentino Pier Maria Baldi durante a súa viaxe a través de España entre 1668 e 1669 como membro do séquito de Cosimo III de' Medici, Gran Príncipe do Gran Ducado de Toscana. Constitúe o maior e mellor compendio de vistas de cidades, vilas e pobos de España na Idade de Ouro inexplicablemente esquecido pola comunidade investigadora e, por tanto, non estudado na súa totalidade ata a data. O seu valor documental é inestimable. Abarcan as actuais comunidades autónomas de Cataluña, Aragón, Castela-A Mancha, Madrid, Andalucía, Estremadura e Galicia. Nelas represéntanse fielmente os fitos arquitectónicos máis importantes de cada localidade, así como as súas estruturas defensivas, os seus monumentos e a súa localización topográfica. O repertorio completo consta de 21 vistas de cidades, 45 de vilas, 6 de pobos, 2 de aldeas, 5 de reais sitios, 3 de pousadas, 2 de casaríos, 1 dun mosteiro e 1 dun hospital. Moitas das localidades representadas só contan con este testemuño gráfico da súa aparencia e características neste período, sendo máis tarde alterada ou mesmo destruída como consecuencia das bombas da Guerra Civil. A maioría das vistas reflicten aínda cidades medievais en proceso de modernización. En efecto, no momento da visita do príncipe a arquitectura destas localidades está a sufrir un proceso de petrificación completo substituíndo materiais construtivos pobres como o adobe e a madeira pola pedra; un realineamiento das rúas para xerar liñas rectas, eliminando arcadas e voladizos; unha remodelación das prazas públicas destinadas ao comercio e a celebración de espectáculos, dándolles formas amplas e regulares; así como unha renovación dos edificios monumentais de acordo ao novo estilo internacional do momento, o barroco. O proxecto analizará cada un destes puntos para partir do exame das técnicas de debuxo empregadas polo artista e a súa contextualización na tradición da corografía de paisaxes urbanas italianos. Examinará as autorepresentaciones de Baldi nas súas panorámicas, así como as ferramentas e instrumentos ópticos que utiliza. Identificará os puntos exactos desde os cales extraeu a información das súas composicións, tales como outeiros nos arredores dos centros urbanos e torres de igrexas. Estudará os estruturas urbanísticas reflectidas nos debuxos, a maioría delas aínda medievais e en transición a unha reformulación barroca. Analizará a contorna paisaxística e as vías de acceso á localidade representada. Identificará os monumentos individuais representados, tanto medievais como renacentistas e barrocos, incluíndo as murallas da cidade, coas súas torres e portas, pontes e arrabaldes. E prestará especial atención á representación das vivendas dentro dos muros; os palacios e torres da nobreza; as igrexas, mosteiros e conventos; as capelas de irmandades e ermidas; o edificio do concello; a peixaría, carnicería e panadería municipais; e os colexios universitarios, prisións, hospitais, fontes e picotas. Os resultados constituirán, sen dúbida, un avance moi importante no coñecemento da historia urbana de España e do seu patrimonio arquitectónico, así como do seu nivel no contexto internacional e europeo.

Poxecto Goldencities

Vista de Santiago de Compostela por Pier Maria Baldi: Barrio de San Francisco (1), Convento de San Francisco (2), Torre da muralla da cidade xunto ao Hospital Real (3), Hospital Real (4), Torre-prisión da praza do Obradoiro (5), Mosteiro de San Martiño Pinario (6), Pazo Arcebispal (7), Catedral (8), Colexio de San Xerome (9), Colexio de Fonseca (10), Mosteiro de San Paio de Antealtares (11), Igrexa de San Agostiño (12), Colexio de San Clemente (13), Torre do Pazo do Conde de Altamira (14), Igrexa dos Xesuítas (15), Igrexa das Orfas (16), Porta da cidade da Faxeira (17), Murallas da cidade (18), Porta da cidade da Mámoa (19), Barrio do Hórreo (20), Carballeira de Santa Susana (21) e Camiño Real a Pontevedra (22).